Ansatz der Maschine

Ansatz der Maschine is het muzikale geesteskind van de uit Kortrijk afkomstige componist, altviolist en elektronica-artiest Mathijs Bertel. Sinds zijn debuut-ep ‘Hide for the Beast’ uit 2004 oogstte hij lovende kritieken in binnen- en buitenland met ietwat abstracte maar ideeënrijke langspelers als ‘The Postman is A Girl’ en ‘Painting Bad Weather on Her Body’, waarmee hij meteen een prominente plek opeiste tussen Fennesz, múm, Aphex Twin, Helios, Console en andere gerenommeerde figuren uit het indietronicamilieu. ‘Painting Bad Weather’ veroverde in 2009 zelfs een plekje op de lijst van de tien ‘essentials’ van het StuBruprogramma ‘Duyster’. Hoewel Bertel zich van samples, synths en clicks & cuts bedient, doet zijn muziek opvallend organisch aan en laat ze zich nooit in een keurslijf dwingen. Enkele jaren geleden bewerkte Ansatz der Maschine nog, speciaal voor het Klarafestival, werk van Gustav Mahler en ook de nieuwe cd van het inmiddels achtkoppige gezelschap bevat weer een hoop klassieke ingrediënten. Mathijs Bertel zweert dan ook bij geraffineerde orkestraties en zinnenprikkelende soundscapes waarin het kleinste detail belangrijk is. Met ‘Heat’ lijkt hij nu een nieuwe fase in zijn carrière te luiden. Zo bevat de plaat, op twee instrumentale tracks na, dit keer uitsluitend echte songs. Ansatz der Maschine heeft met Renée Sys inmiddels een vaste chanteuse aangetrokken en laat op ‘Heat’ ook nog eens drie gastzangers opdraven. Anton Walgrave leent zijn stem aan ‘February 11th’, Stefan Huber (bekend als lid van The Ideal Husbands, maar ook actief als singer-songwriter onder het pseudoniem Vinz) is te horen in ‘A Never Ending Blues’ en David Bovée (van Think of One en de elektro-soukousband S.W.A.N.S.) toont zich van zijn meest ingetogen kant in ‘Le Vent Polaire’. Na enkele overwegend instrumentale platen groeide bij Mathijs Bertel de behoefde een expliciete boodschap in zijn werk te stoppen. De muziek diende, liefst op een poëtische manier en zonder sloganesk te worden, een verhaal te vertellen. Toch laat het brein van Ansatz bepaalde dingen in zijn teksten bewust ongezegd. Liever nodigt hij de luisteraar uit zijn verbeelding te gebruiken en zijn eigen associaties te maken. Bovendien is ieder nummer op de plaat geïnspireerd door en opgedragen aan een echt of fictief personage. Met ‘The Desert Story’, een statig voorbijglijdende popsong die prachtig georkestreerd is met strijkers en blazers, brengt Meneer Ansatz een ode aan zijn vrouw, terwijl het majestueuze ‘...’ zich aandient als een requiem voor Mark Linkous van Sparklehorse, die in maart 2010 uit het leven stapte. Een trieste gebeurtenis waar Bertel, zoals de titel al aangeeft, geen woorden voor vond. Andere tracks werden ingegeven door romanfiguren van Dimitri Verhulst (‘The Last Fire’), Patrick Süskind (‘Ka’), Gabriel García Márquez (‘A Never Ending Blues’) en Kader Abdullah (‘February 11th’ verwijst naar de dag in 1979 waarop de Iraanse revolutie van de ayatollah Khomeini een einde maakte aan het bewind van de shah). Maar ook de geschriften van de hoogbejaarde Franse filosoof en vrijdenker Stéphane Hessel, de geestelijke vader van de Indignados, en de film ‘Barton Fink’ van de Coen Brothers hebben op ‘Heat’ onuitwisbare sporen achtergelaten. De nieuwe cd van Ansatz der Maschine bevat negen gelaagde composities. En hoewel elektronica en samples in de muziek nog steeds een voorname rol spelen, werd dit keer meer dan ooit voor een ambachtelijke aanpak gekozen. Mathijs Bertel en zijn medeplichtigen gingen consequent op zoek naar nieuwe klankkleuren en het resultaat klinkt als de soundtrack voor een film die nog gedraaid moet worden. De luisteraar wordt mee op reis genomen door een steeds wisselend klanklandschap, waarin uitgekiende elektro-akoestische arrangementen voor de contouren zorgen. ‘Heat’ is een rijke, stilistisch gevarieerde plaat die je achteloos van de ene sfeer naar de andere loodst: ‘The Final Heat Slump’ begint bijvoorbeeld als een elektrotrack en eindigt als kamermuziek, terwijl je in ‘A Never Ending Blues’, binnen het bestek van één song, flarden blues, ambient en keltische folk voorbij hoort komen, zonder dat het ook maar één moment geforceerd overkomt. Bij het opnameproces van ‘Heat’ waren niet minder dan achttien zangers en muzikanten betrokken, maar ondanks de verscheidenheid aan instrumenten (lapsteel, gitar, rhodes piano, viool, cello, altsax, hoorn, klarinet, bugel, tuba...) blijken de songs een haast vanzelfsprekende samenhang te vertonen. Ook de titel ‘Heat’ verraadt een rijkdom aan betekenissen. Hij verwijst naar passie, intensiteit en levenskracht, maar net zo goed naar verhitte politieke discussies of naar de opwarming van de aarde. De nieuwe plaat van Ansatz der Maschine klinkt nu eens dromerig en mijmerend, dan weer gejaagd en triomfantelijk, maar één ding staat vast: ze zal niemand onverschillig laten. Start de motor en luister. Ansatz der Maschine Live: Renée Sys - Vocals, Mandoline Jan Dhaene - Drums, Rhodes Tom Vangheluwe – Guitar, Vocals Wouter Mattelin – Lapsteel, Vocals Ruben Vercaemer - Tenorsax, Rhodes Bram De vreese - Alto sax, elektronics Visuals Jean Luc Bertel – Horn Mathijs Bertel - Alto violin , Mandoline, Elektronics